home inleiding opdracht werkwijze bronnen beoordeling reflectie docent


Veenlijken
 

 
De docentenhandleiding


Veenlijken is een opdracht over historisch redeneren, gebaseerd op een artikel van Carla van Boxtel en Jannet van Drie in Educational Psychology Review.


Historisch redeneren als competentie


Competentie is de laatste tijd een besmet woord geworden. Het wordt, ten onrechte, vaak geassocieerd met of gelijkgesteld aan inhoudsloze vaardigheden. Leerlingen zullen alleen in staat zijn tot historisch redeneren als zij zowel beschikken over kennis, vaardigheden als de juiste attitude. En dat is precies waar het in een competentie, in samenhang, om draait.


Kennis

Historisch redeneren is alleen mogelijk als leerlingen over kennis beschikken. Kennis die niet alleen betrekking heeft op het onderwerp in engere zin, maar ook en vooral kennis van de context van het onderwerp. Onderzoek heeft aangetoond dat juist dit plaatsen van een onderwerp in de context (contextualisation) voor leerlingen bijzonder moeilijk is.


Bij historisch redeneren gaat het daarnaast echter ook om metacognitieve kennis over historisch redeneren. Leerlingen moeten weten dat het voor een historicus belangrijk is vragen te stellen. Maar vooral welke vragen. Zij moeten ook de verschillende soorten historische vragen kennen. Zij moeten  weten dat je de betrouwbaarheid van een bron alleen vast kunt stellen in relatie tot de vraagstelling enz. enz.


Vaardigheden

Historisch redeneren is een vaardigheid die je alleen kunt leren door het vaak te doen. Veenlijken is een opdracht waarin leerlingen hiermee kunnen oefenen. Het is geen eenvoudige opdracht en ook een die veel tijd kost.

Vanwege de tijd die het kost deze opdracht te maken en ter verhoging van de taalkundige kwaliteit kan het zinvol zijn deze opdracht te koppelen aan het vak Nederlands.


Attitude

Attitude wordt in de trits kennis, vaardigheden, attitude, meestal als laatste genoemd, maar eigenlijk zou het als eerste genoemd moeten worden. Succesvol historisch redeneren begint met de bereidheid tot een positieve en kritische houding. De leerling moet een onderzoekende en kritische houding hebben. Niet alleen ten opzichte van het bronnenmateriaal, maar ook ten opzichte van het proces van het onderzoek. Gedurende het hele onderzoek is een reflectieve houding vereist.


De opdracht

Leerlingen schrijven een essay waarin zij een verklaring geven voor de dood van een aantal prehistorische personen, wier lijk in veengebieden is gevonden.

Zij schrijven hun essay aan de hand van tamelijk gedetailleerde aanwijzingen die zijn ontleend aan het eerder genoemde artikel van Van Boxtel en Van Drie.