home inleiding opdracht bronnen verwerven verwerken presenteren evalueren beoordeling docent

Die Weisse Rose

Verwerven van informatie

De gegevens die je nodig hebt voor het schrijven van het essay verzamel je door onderstaande opdrachten te maken. Doe het
als volgt:

1. Eén groepslid maakt opdracht 1, een ander opdracht 2 en het derde groepslid opdracht 3

2. Wissel de gevonden informatie uit, en

3. Maak samen opdracht 4

Opdracht 1 Het enthousiasme

Deze opdrachten hebben betrekking op de periode waarin Hans en Sophie nog enthousiast waren over Hitler. Gebruik voor het maken van deze opdrachten de bronnen 1 t/m 4, fragmenten uit het boek van Inge Scholl.

1. 'Alles zal nu beter worden', meldden radio en kranten toen Hitler in januari 1933 aan de macht kwam. Noem drie oorzaken die in bron 1 en bron 4 genoemd worden, waarom mensen zo enthousiast waren over het aan de macht komen van Hitler.

2. Waarom was het volgens bron 3 voor veel jongeren als Hans en Sophie Scholl aantrekkelijk om zich bij de Hitlerjugend aan te sluiten?

3. Waarom vergeleek de vader van Hans en Sophie Scholl Hitler met de rattenvanger van Hamelen? (bron 2)

Opdracht 2 De twijfel

Deze opdrachten hebben betrekking op de periode waarin Hans en Sophie twijfels kregen over het bewind van Hitler. Gebruik voor het maken van deze opdrachten de bronnen 5 t/m 12, fragmenten uit het boek van Inge Scholl.

1. In de bronnen 5 t/m 10 wordt duidelijk dat Hans Scholl steeds meer begint te twijfelen aan het Hitler-regime. Welke oorzaak van die twijfel wordt in elke bron genoemd?

2. Waarom zou het zingen van Russische en Noorse liederen verboden zijn geweest?

3. Waarom moet Hitler volgens vader Scholl wel afgeweten hebben van de concentratiekampen? (bron 11)

4. Vader Scholl erkent in bron 12 dat Hitler een einde aan de werkloosheid heeft gemaakt. Maar welke kritiek heeft hij op de manier waarop dit is gebeurd?

Opdracht 3 Het verzet

Deze opdrachten hebben betrekking op de periode waarin Hans en Sophie betrokken raakten bij het verzet tegen Hitler. Gebruik voor het maken van deze opdrachten de bronnen 13 t/m 23, het laatste pamflet van 'Die Weisse Rose' en fragmenten uit het boek van Inge Scholl.

Lees bron 13. Tot wie richten de leden van 'Die Weisse Rose' zich in dit pamflet?
Noem drie verwijten die in dit pamflet aan Hitler worden gemaakt.
Waar roept het pamflet toe op?
Hitler en de nationaal-socialisten lieten zich leiden door waarden die grote invloed hadden op de Duitse jeugd. Maar, zoals je in bron 13 en bronnen 16 t/m 22 kunt lezen, waren er ook jongeren die er andere ideeën op na hielden.
Hieronder staan in de linkerkolom waarden van de nationaal-socialisten. Zet in de rechterkolom welke waarden de leden van de verzetsgroep 'Die Weisse Rose' hier tegenover stelden.

Nationaal-socialisten	Die Weisse Rose
Land geleid door één leider
Gebruik geweld normaal
Eigen volk boven andere volken geplaatst
Tegen democratische rechten
De regering regelt het hele leven van ieder mens
Het Arische ras is het beste; Joden rechtenloos en vervolgd
'Lebensraum' voor Duitsers: veroveringen in Oost-Europa

In februari 1943 werden Hans en Sophie Scholl, samen met een aantal vrienden, ter dood veroordeeld en terechtgesteld. Waarom zullen zij ter dood zijn veroordeeld?
In de bronnen 14 en 23 wordt een aantal oorzaken genoemd voor het aan de macht komen van Hitler. Deze oorzaken worden genoemd door de vader van de Scholl's en door de schrijfster van het boek, Inge Scholl.
Gaat het bij de oorzaken die hier worden genoemd om feiten of meningen? Licht je antwoord toe.

Inge Scholl feit/mening,
Vader Scholl feit/mening,

Opdracht 4

In deze opdrachten ga je onderzoeken of andere bronnen de oorzaken, die door Inge Scholl en haar vader werden genoemd, bevestigen of ontkennen.
Gebruik voor het maken van deze opdrachten de bronnen A t/m G

Maak een lijngrafiek van de werkloosheidscijfers (indexcijfers) in Duitsland tussen 1919-1939. Gebruik de gegevens van Bron A (maak de grafiek eventueel in excel)
Maak een lijngrafiek van het percentage stemmen van de NSDAP van 1924 - 1933. Gebruik de gegevens van Bron B. (maak de grafiek eventueel in excel)
Voor wie is volgens Bron C Hitler de laatste hoop?
Bestaat er, volgens de bronnen A, B en C een verband tussen de werkloosheidscijfers en het percentage stemmen dat de NSDAP behaalde?
Is de voorspelling op het affiche van de sociaal- democraten (Bron D) uitgekomen? Gebruik in je antwoord gegevens uit bron A.
Noem een reden waarom het affiche (Bron D) niet gemaakt kan zijn na 1933?
Welke oorzaak voor de opkomst van Hitler die in bron H wordt genoemd, wordt door bronnen A t/m D ondersteund?

Bronnen E, F en G hebben betrekking op propagandaredes van Hitler. Bij hun propaganda maakten de nationaal-socialisten gebruik van verschillende technieken, bijvoorbeeld:

Overdrijving en leugens. In de toespraken namen de nationaal-socialisten het niet zo nauw met de waarheid.
Massale meerderheid. Zij wekten de indruk dat een grote meerderheid van het volk achter hun ideeën stond. Je bent dus niet goed wijs als je niet meedoet.
Vereenvoudiging. Men gebruikt graag korte, krachtige slogans en leuzen.
Zondebokken. Men wijst een bepaalde groep aan die overal de schuld van krijgt.
Inspelen op gevoelens. Men speelt in op de angst bij mensen en op hun vooroordelen.

Welke technieken herken je in bron E? Illustreer je antwoord telkens met een kort citaat uit de tekst.
De auteur van bron E staat niet objectief tegenover Hitler en het nationaal-socialisme. Maak dat met een voorbeeld uit de tekst duidelijk.
Was Hitler een succesvol redenaar? Licht je antwoord toe met gegevens uit de teksten.
Op welke manier werd het publiek dat in bron F op de toespraak van Hitler wachtte voor de gek gehouden?
Met welk doel werd het publiek misleid?
Het kopje boven bron G 'De greep op de jeugd' had ook kunnen luiden 'indoctrinatie' (hersenspoeling). Licht dat toe.
Van welke passage uit bron I is bron G een treffende illustratie?

Die Weisse Rose

Sophie Scholl

Hans Scholl