Hendrik Duron, 1529 De Damesvrede
Uitg Elena, 2023, 288 blz.
1529 De Damesvrede
De slag bij Pavia in 1525 is een triomf voor keizer Karel V doch een mokerslag voor Frankrijk met de totale nederlaag van Frans I. Het nieuws slaat in als een ijzeren kanonskogel. Hoe stop je in godsnaam een eeuwenoude vete die nog maar eens voor de zoveelste keer bloedig escaleert?.
Historische romans
1529 De Damesvrede
De slag bij Pavia in 1525 is een triomf voor keizer Karel V doch
een mokerslag voor Frankrijk met de totale nederlaag van Frans
I. Het nieuws slaat in als een ijzeren kanonskogel. Hoe stop je
in godsnaam een eeuwenoude vete die nog maar eens voor de
zoveelste keer bloedig escaleert? Margareta van Oostenrijk, de
tante van keizer Karel en landvoogdes van de Nederlanden, vraagt
het zich af. Louise van Savoie, de moeder van de Franse koning,
nog meer. Het noodlijdende volk nog het allermeest. Frankrijk
wordt vernederd. De keizer eist dat koning Frans opkrast uit
Italië. Ook het hertogdom Bourgondië, door zijn voorvader Karel
de Stoute verloren aan Frankrijk, wil hij terug. Nieuwe
veldslagen volgen, met in de nasleep onder meer de
verschrikkelijke Sacco di Roma, de plundering van Rome door de
troepen van Karel in 1527.
De persoonlijke vijandschap tussen Karel V en Frans I was zo
hoog opgelopen, dat zij elkaar niet wilden ontmoeten. Daarom
namen Margareta en de Franse koningin-moeder Louise het heft in
handen.
Louise van Savoie was namelijk zowel de moeder van Frans I, als
Margareta's schoonzuster: zij was de zus van haar overleden
echtgenoot Philibert, voor wie Margareta het mausoleum in Brou
bouwde. Met lede ogen kijken de twee dames de rampzalige
situatie aan die een blijvende bedreiging bleef voor de vrede in
heel Europa. Samen broeden ze op een plan dat niet alleen hun
vorsten maar ook de wereld zal verbluffen.
Hun tussenkomst leidde tot de Damesvrede van Kamerijk. En maar
net op tijd: hetzelfde jaar 1529 stond
sultan Süleyman I
voor Wenen, nadat de Turken in de Slag van Mohacs (1526) het
Hongaarse leger hadden verslagen. Hierbij sneuvelde de jonge
koning Lodewijk, echtgenoot van Karels zuster Maria, de latere
landvoogdes van de Nederlanden.
De Damesvrede besloot niet alleen een lange periode van
oorlogen, ze was bovendien zeer voordelig voor onze gewesten.
Standbeeld van Margareta van Oostenrijk nabij de
St.-Romboutskathedraal in Mechelen. In haar linkerhand het
verdrag van de Damesvrede (1529)
Bespreking
Hendrik Duron brengt in deze historisch degelijk onderbouwde en
vlot leesbare roman een unieke episode uit de Europese
geschiedenis weer tot leven. In de door mannen gedomineerde
gewelddadige tijd, slaagden twee vrouwen erin om op het hoogste
niveau even het roer in handen te nemen. Hun verhaal is een
ongezien precedent, weggemoffeld tussen de plooien van de
geschiedenis.
De verschillende hoofdstukken belichten om beurt de zienswijze
van Margareta en Louise, iets wat je in een naslagwerk niet kunt
doen, maar wel in een roman.
De auteur voegt eveneens de broodnodige stambomen in, een
personagelijst plus heel wat informatie over oorlogvoering,
wapentuig, financiën, sociale toestanden en levenswijze.
In zijn dankwoord achteraf vermeldt hij expliciet advies en
controle door Johan De Cock, auteur van Margareta van
Oostenrijk. Parel van Bourgondië , waarvan de uitvoerige
bespreking heel binnenkort gepland is voor Histoforum.
Voor Meer weten verwijzen we naar die bespreking. Als smaakmaker
toch al dit:
Dames met klasse. Uitvoerig & rijk geïllustreerd
artikel uit Openbaar kunstbezit Vlaanderen (2005).
Portret van Margareta door Conrad Meit 1528. Medaillon,
polychromie en verguld terracotta
Jos Martens, juli 2023