Historische recensies

Patrick Dassen, Sprong in het Duister. Duitsland en de Eerste Wereldoorlog (uitg. Van Oorschot, Amsterdam 2014), 524 blz., prijs € 29,90.

De Italiaanse journaliste Loretta Napoleoni beschrijft de opkomst van IS. Door het wrede geweld (zie de onthoofdingsvideo’s) wordt ons zicht ontnomen op het ware doel van IS. Napoleoni benadrukt het belang van de uitroeping van het kalifaat (juni 2014) die als een magneet werkte op jonge moslims wereldwijd. IS zou voor moslims zijn wat Israël was voor zionisten. Het streven naar een utopische staat geeft radicale moslims gevoel van eigenwaarde. Napoleoni beschrijft ‘kalief’ Al-Bagdhadi als een sluwe pragmatische strateeg, wiens staf succesvol gebruik maakt van moderne media. Baghdadi profiteerde van de onvrede over het wanbeleid van de sjiitische premier al-Maliki (Irak) en de blunders van de Amerikanen en Britten in hun ‘war on terror’. Inmiddels is er in IS-gebied een ‘casco-staat’ ontstaan (een gewapende groep neemt alvast de infrastructuur in handen, nog zonder politieke ordening). IS als een ‘ambitieus project’, voortkomend uit geweld, gelegitimeerd door religie, gedrenkt in nostalgie naar een verloren Gouden Eeuw. Een verontrustende analyse, vervat in soms weerbarstig proza.

Jan van Oudheusen