|
Stamboom van de familie Van der Kaap |
||
|
Gevangen van Neuengamme |
||
| stamboomsite | ||
|
Over het einde van vele gevangenen van Neuengamme zijn overlevenden en historici het nog niet eens. De eerste massale evacuatietransporten verlieten Neuengamme op 19 april. Vanaf 20 april werden in de Lübeckerbocht de eerste gevangenen ingescheept. Vele overlevenden twijfelen er niet aan dat de SS de schepen met gevangenen tot zinken wou brengen. De laatste getuigen van de kampgruwel moesten worden geëlimineerd. Deze veronderstelling houdt bij nader toezien geen stand. In de vijf dagen dat de SS de tijd heeft gehad om de schepen te vernietigen heeft ze niets daartoe ondernomen. Het aangevoerde motief houdt ook geen steek. De SS liet immers zieken achter in de kampen en de kampgruwel was ook genoegzaam bekend geraakt na de bevrijding van Stutthof, Auschwitz, Buchenwald en Bergen-Belsen. Daarenboven waren vóór de evacuatie van Neuengamme al vele getuigen uit dat kamp vrijgelaten. Dat was te danken aan een Zweeds regeringsinitiatief om alle Scandinaviërs te bevrijden. Eind november '44 had dat al geleid tot de vrijlating van een honderdtal Denen en Noren en de belofte van Himmler dat de andere Scandinaviërs zouden worden samengebracht in een verzamelkamp. Eind maart '45 waren een vijfduizendtal Scandinaviërs in Neuengamme verzameld, midden april - ná het zogenaamde Himmlerbevel dus - werden ze naar Denemarken en Zweden overgebracht. De kapiteins van de gevangenschepen in de Lübeckerbocht deden op 29 april hun beklag over de onhoudbaar geworden overbevolking. De SS suste hen met de mededeling dat Himmler en Bernadotte overeengekomen waren dat Zweedse Rode Kruis schepen de gevangenen zouden overnemen. Dat hoeft niet per se waar te zijn, maar dezelfde dag ging de SS toch ook in op het aanbod van Arnoldsson om 250 gevangenen naar Zweden over te brengen aan boord van twee Zweedse schepen die pakketten voor krijgsgevangenen hadden gelost.
|
Een kapitein van een Duits schip vroeg Arnoldsson zelfs alle gevangenen naar Zweden over te brengen maar de Zweed beschikte niet over de nodige middelen en gaf de kapitein de raad de komst van de Britten af te wachten. Een van de Zweedse schepen verliet de haven met een driehonderdtal gevangenen uit Ravensbrück, het andere schip wachtte, op verzoek van een Duits officier, tot 1 mei om nog enkele honderden zwaar zieke gevangenen in te schepen. De SS wist duidelijk niet meer wat begonnen met de gevangenen in de Lübeckerbocht. Ze werden van het ene naar het andere schip overgeheveld, enkelen werden terug aan wal gebracht en een van de schepen werd op de valreep nog naar de haven van Neustadt gecommandeerd, wat velen het leven redde. De chaos was compleet, de Britten waren nabij, de oorlog was verloren, Himmler werd op 28 april door Hitler afgezet en de Führer pleegde twee dagen later zelfmoord. Op 2 mei bereikten Britse troepen Lübeck. De volgende dag bombardeerde en mitrailleerde de Britse luchtmacht twee gevangenschepen en dat kostte alsnog het leven aan naar schatting zevenduizend mensen. |
|