home      tijdvak 1      tijdvak 2      tijdvak 3      tijdvak 4      tijdvak 5      tijdvak 6      tijdvak 7      tijdvak 8      tijdvak 9      tijdvak 10    

Twee geloven op één kussen.....

Bron

Ik begreep niet waarom de liefde tussen meester Mollema en juffrouw Van der Sluys zo eigenaardig clandestien moest blijven. Als gunsteling van de meester moest ik de juffrouw briefjes brengen waarin plaats en tijd voor een vluchtige ontmoeting werden aangegeven. Omdat ik de inhoud van die briefjes kende, hoefde ik mij op de afgesproken tijdstippen alleen maar te verbergen in de buurt van het monument voor gevallenen op het Havenhoofd - al spoedig hun vaste ontmoetingsplaats - om ze, ieder afzonderlijk, in de avondschemering te zien aankomen en dan zacht met elkaar te horen praten. Daardoor kwam ik, verstopt tussen de struiken bij het monument, te weten wat eraan schortte. Meester Mollema was van onze kerk, was gereformeerd-synodaal, maar juffrouw Van der Sluys was gereformeerd-vrijgemaakt en kon dus niet verkeren met een synodale meester.

't Hart, Maarten (1984), Het roer kan nog zesmaal om, De Arbeiderspers, 1984

Opdracht

De ik-persoon uit bovenstaand fragment is de schrijver, Maarten 't Hart, zelf. De scene speelt zich af begin jaren vijftig in Maasssluis.

1. Welk begrip past bij deze bron:
a. Ontzuiling
b. Secularisatie
c. Verzuiling
d. Multiculturele samenleving

2. Op welk maatschappelijk verschijnsel heeft deze bron betrekking.

3. Beredeneer waarom deze bron een illustratie is van het verschijnsel verzuiling.

4. In de jaren zestig werd dit verschijnsel veel minder sterk. Geef hiervoor een verklaring.

5. Speelt deze scene zich af begin jaren vijftig in Maassluis of eind jaren zestig. Beredeneer je keuze.

6. Schrijf een - uiteraard met argumenten onderbouwde - reactie op de volgende uitspraak over dit fragment.

'Het is volkomen belachelijk dat mensen met een verschillend geloof in die tijd niet met elkaar mochten trouwen.'

 
Opdracht

Bron



Gebruik de bron

Geef, met behulp van elementen uit de bron, een omschrijving van het begrip verzuiling.


Opdracht

Twee geloven op één kussen.....

Bron 1




De Nederlandse samenleving raakte in de eerste helft van de twintigste eeuw langzaam verdeeld in vier aparte groepen, vier aparte zuilen. En iedere zuil had eigen organisaties en eigen voorzieningen. Dit wordt de verzuiling genoemd.

Bron 2

Ik begreep niet waarom de liefde tussen meester Mollema en juffrouw Van der Sluys zo eigenaardig clandestien moest blijven. Als gunsteling van de meester moest ik de juffrouw briefjes brengen waarin plaats en tijd voor een vluchtige ontmoeting werden aangegeven. Omdat ik de inhoud van die briefjes kende, hoefde ik mij op de afgesproken tijdstippen alleen maar te verbergen in de buurt van het monument voor gevallenen op het Havenhoofd - al spoedig hun vaste ontmoetingsplaats - om ze, ieder afzonderlijk, in de avondschemering te zien aankomen en dan zacht met elkaar te horen praten. Daardoor kwam ik, verstopt tussen de struiken bij het monument, te weten wat eraan schortte. Meester Mollema was van onze kerk, was gereformeerd-synodaal, maar juffrouw Van der Sluys was gereformeerd-vrijgemaakt en kon dus niet verkeren met een synodale meester.

't Hart, Maarten (1984), Het roer kan nog zesmaal om, De Arbeiderspers, 1984

Gebruik bron 1 en 2

Beredeneer dat er in bron 2 sprake is van verzuiling.  

Examen 2009 I

Gebruik bron 4, 5, 6 en 7.

Hieronder staan vier zuilen:
a katholieke zuil
b liberale zuil
c protestantse zuil
d socialistische zuil
Welke bron hoort bij welke zuil? Let op! Je mag iedere zuil maar één keer gebruiken.

Doe het zo:
Bron 4 hoort bij zuil … (vul letter in).
(enz. tot en met bron 7)

Examen 2010 II

Bron

Uit een krant over een nieuwe universiteit (1923)
Bijna een halve eeuw nadat Abraham Kuyper in Amsterdam in 1880 de Vrije Universiteit stichtte, heeft ook katholiek Nederland nu zijn eigen universiteit: in Nijmegen. De Nijmeegse gemeenteraad was verdeeld: het besluit werd aangenomen met 16 stemmen voor en 15 tegen. De fracties die tegenstemden waren bang voor te veel invloed op het openbare leven door de katholieken. Op 17 oktober opent de universiteit van Nijmegen haar deuren.

Gebruik de bron
1p De protestanten hadden in 1880 hun eigen universiteit gesticht: de Vrije Universiteit (VU). In 1923 kregen ook de katholieken hun eigen universiteit.

􀃆 Noem een reden waarom beide groepen toen een eigen universiteit wilden hebben.

Voorbeeld van een juist antwoord is (één van de volgende):
• Om een universitair vervolg te geven op het middelbaar onderwijs dat ingericht was naar hun eigen wensen/geloof/identiteit.
• Om hun eigen gedachtegoed te verspreiden / hun emancipatie te bevorderen.
• Omdat het stichten van een eigen universiteit een direct gevolg was van de verzuiling / de scheiding van de samenleving op basis van een levensbeschouwing.
• Omdat protestantse/katholieke studenten zich niet op hun plaats voelden op universiteiten tussen studenten met een andere geloofsopvatting dan zij zelf.

 
Examen 2011 I

Bron

Een spotprent uit 1922



Toelichting
Kind: "Moeder, waarom passen de blokken uit de socialistische blokkendoos niet in de christelijke blokkendoos?"
Moeder antwoordt: "Ze zijn verschillend, doe de blokken ieder in de eigen doos."

Leg uit, met behulp van een onderdeel uit de bron, welk maatschappelijk verschijnsel wordt bedoeld.

Doe het zo:
maatschappelijk verschijnsel: …
onderdeel van de bron: …

 

 Maarten 't Hart