Het
Derde Rijk op CD-rom
Er
is zeker geen tekort aan boeken en naslagwerken over het Derde Rijk. Denk maar
aan de encyclopedie van Zentner ( 1 ) ,
BUSE
( 2 ) en zovele andere. De Berlijnse uitgeverij Directmedia is
met haar “Digitale Bibliothek” een aantal kwaliteitsboeken en vooral
naslagwerken op CD-rom te zetten.
Zo worden ze door hun lage prijs toegankelijk
voor een ruim publiek. Zo is er al de “Enzyklopädie der DDR” : normaal
18.095 pagina’s, nu één schijfje , voor 99 DM of
€ 49,90 . Deze CD-rom ( 3 ) presenteert
een groot aantal originele documenten : 1700 foto’s uit het archief van
Heinz Bergschicker. In boekvorm
goed voor 8.500 pagina’s .
Bergschicker leefde van 1931 tot
1989 ; hij was free lance journalist, auteur en verzamelaar van allerlei
documentatiemateriaal over het Derde Rijk en de 2° W.O. Hij schreef ook al een
hele resem boeken over deze thema’s : “Deutsche Chronik 1933 – 1945 . Ein
Zeitbild der fascistischen Diktatur ”
of “Der Zweite Weltkrieg. Eine
Chronik in Bildern “ . Verder nog : “Berlin
– Brennpunkt der deutschen Geschichte” , “Leningrad, Stadt die den Tod
bezwang” , Berlin, Kultur und Fortschritt” , Stalingrad -
Eine Chronik in Bildern”.
De
klemtoon ligt op het visuele, niet op de interpretatie. Maar de auteur heeft wel
een ruime blik : niet enkel politiek en krijgsgeschiedenis, maar ook economie ,
sociale omstandigheden, cultuur. Het rijke beeldmateriaal dat hij voor deze boeken gedurende
een halve eeuw verzamelde, is nu
bijeengebracht op deze ene CD-rom. Ook voor onhandige mensen, duurt de
installatie maar één minuutje. En wie de foto’s in groot formaat wil
bekijken, klikt op “bearbeiten , Bildeditor” : dan verschijnen ze even
helder als een mooie hedendaagse prent. Na een inleiding , krijgen we een ( in
deel II ) indrukwekkende kroniek ,
per dag , van 30 januari 1933 tot 30 juni 1945. Dat zijn meer dan 4.700 dagen ,
met berichten over alle aspecten van het dagelijks leven.
Deel
III is de beeldenkroniek, in tien hoofdstukken , met
duidelijke titels zoals
“Nacht over Duitsland” ( 1 ) , “Verlaten door de geest” ( 2 ) , Übermenschen
– Untermenschen ( 8 ) , Ineenstorting ( 10 ). Bij de personen zitten veel
schrijvers, kunstenaars , opposanten en emigranten. Verder ook
foto’s van de triestige , primitieve
woningen op het Russische platteland.
Deel
IV beslaat 427 documenten , uit
1933 – 1946 : toespraken,
stakingsoproepen, landkaarten , pamfletten , wetteksten, bevelen, richtlijnen,
brieven , verslagen van processen etc.
Ze belichten het dagelijkse leven onder de nazi-dictatuur
en het verzet
daartegen. Hier zitten ook zeer bruikbare en makkelijk afprintbare lijsten en tabellen bij
van b.v. : de staten die vanaf 1939
met Duitsland in oorlog waren ; opvallend is dat dertien landen pas in 1945 de
oorlog verklaarden ; de vernietiging van de joden per land ; dodental per land ,
opgesplitst in soldaten en burgers ; het aantal bommen op Duitsland en op
Engeland, per jaar , vanaf 1940 ( resp. 10.000 en 37.000 )
tot 1945 ( 500.000 en 800).
Het
personenregister ( V ) is eindeloos lang ; het is alfabetisch , vernoemt
geboorte- en sterftedatum en plaats , beroep, kort profiel . Bij sommigen, zoals
Albert Schachleitner ( ° 1857 ) , ontbreekt
de sterftedatum . Mogelijk zijn ze na de oorlog verdwenen uit Duitsland .
De
doelgroep dan : historici , geïnteresseerde leken , leraren. Deze laatste
kunnen de CD-rom klassikaal projecteren ( of met licentie bijmaken en de
leerlingen zelf ermee aan het werk zetten). Prijs, gewicht en benodigde ruimte
zijn voordelen t.o.v. een gelijkaardig boekwerk.
Referenties
:
1
Christian ZENTNER -
Friedemann BEDÜRFTIG , the
Encyclopedia of the Third Reich. Uitgeverij Da Capo, New York, 1997. 1150
p. ; foto’s , documenten, tabellen,
lit. , reg. ISBN 0 – 306 –
80793 – 9. $
50/€ 58,25 /2350
BF/fl. 128 .
2
Dieter BUSE e.a. , Modern Germany.
An Encyclopedia of history , people and culture , 1871 – 1990 . Uitgeverij
Garland / Routledge, London , 1998. XLII
+ 1158 p. ( in 2 delen ) ; foto’s, kaarten, lit. , reg. ISBN
0 – 8153 – 0503 – 6. £
125/€ 190/7.665 BF/fl. 420 .
3 Manfred OVERESCH , Friedrich Wilhelm Saal , Wolfgang Schneider , Bernd Weinkauf , Das Dritte Reich. Daten – Bilder – Dokumente. Uitgeverij Directmedia Publishing, Berlin, 2001.ISBN ISBN 3 – 89853 – 149 – X DM 69/ 1.425 BF / € 35,27/ fl. 78. www.digitale-bibliothek.de
Oktober-november 2001