Beoordelen met een holistische rubric 

PDF-versie

De holistische rubric is een beoordelingsmodel dat vooral geschikt is voor een summatieve beoordeling van de prestatie van een leerling op een grote open opdracht/opdracht waarvoor veeel punten kunnen worden behaald. Een opdracht ook, waarbij de docent verwacht dat leerlingen op heel verschillend niveau zullen presteren.
In deze rubric worden, in algemene termen, een aantal niveaus van presteren beschreven. Per niveau moet worden bepaald wanneer dit niveau is bereikt. De niveaus kunnen worden beschreven met cijfers, letters of in woorden (van beginner tot gevorderd).

De SOLO-taxonomie
De SOLO-taxonomie is vooral geschikt voor (grotere) opdrachten waarin sprake is van complexe relaties en/of waarin onderscheid gemaakt kan worden tusen concrete en meer abstracte antwoorden.
De Structure of the Observed Learning Outcomes (SOLO) taxonomie van Biggs en Collis (1982) onderscheidt vijf niveaus van presteren:
a) Pre-structureel. De taak wordt onjuist benaderd en men heeft de opdracht helemaal niet begrepen.
b) Unistructureel. Slechts één aspect uit een meervoudige taak wordt opgepakt en uitgewerkt.
c) Multi-structureel. Meerdere aspecten uit de taak worden los van elkaar benoemd en opgesomd, zonder enige relatie daartussen weer te geven.
d) Relationeel. De componenten uit de taak worden op een samenhangende manier aangepakt en de betekenis van het geheel wordt geduid.
e) Uitgebreid abstract. Het geïntegreerde geheel van het relationele niveau wordt geabstraheerd en toegepast in andere contexten (transfer).

Een voorbeeld van een opdracht met normeringsmodel volgens de SOLO-taxonomie.

Opdracht

Bron
Uit een boek van een Sovjethistoricus in 1968:
`Het Marshallplan van 1947 leidde tot een teruggang in de handel van de SU. De VS hoopten dat het plan zou leiden tot verdeeldheid onder de communisti¬sche staten en dat deze staten onder Amerikaanse invloed zouden komen. Het was ook duidelijk dat veel van het Marshallplan bedoeld was om de mili¬taire macht van West-Duitsland te doen herleven.'

Gebruik de bron

Hoe waardevol is deze bron om meer te weten te komen over het Marshallplan? (Hoe waardevol is deze bron voor onderzoek naar het Marshallplan?) Licht je antwoord uitgebeid toe.
Normeringsmodel volgens de SOLO-taxonomie.

‘Banded-marking’ of ‘Levels-based’ model
Een beoordelingsmodel dat hierop lijkt is het het 'banded-marking' of 'levels-based' model. Dit model is vooral geschikt voor vragen waarvoor leerlingen veel punten (meer dan zes) kunnen behalen en waarop verschillende antwoorden mogelijk zijn. Voor dergelijke vragen is dit een betrouwbaarder beoordelingsmodel dan een gedetailleerd beoordelingsmodel (Bramley, 2008).

Normeringsmodel van dezelfde opdracht volgens het 'banded-marking' of 'levels-based' model.

In sommige gevallen kan dit model echter ook gebruikt worden voor een meer gedetailleerde beoordeling. Elementen die in de uitvoering van de opdracht aan de orde moeten zijn gesteld staan in de rubric vermeld in een oplopende moeilijkheidsgraad (van niveau 1 tot en met niveau 3). Elk van de drie niveaus is onderverdeeld in verschillende elementen. Per element is een punt te verdienen.
De scores op de elementen tezamen weerspiegelen de mate waarin een leerling aan de gestelde doelen heeft voldaan. Dit model is niet alleen geschikt voor een summatieve beoordeling, maar ook voor een formatieve beoordeling. De leerling krijgt namelijk gedetailleerd inzicht in het niveau dat hij aankan en zicht op die aspecten waarop hij zich kan verbeteren.

Copyright Albert van der Kaap, 2019