Albert van der Kaap, Enschede, albert@vanderkaap.org      

Het concept macht

Macht is één van de generieke concepten die geregeld terugkeren in de geschiedenislessen. Daarom is het goed  leerlingen te leren welke essential questions zij zich telkens moeten stellen als het gaat om het uitoefenen van macht.

Wat is macht? 

Het probleem van het definiëren van een concept, dus ook het concept macht, is dat de opsteller de definitie zo wil formuleren dat er in principe geen speld tussen te krijgen is en 'alles' er door gedekt wordt. Dat maakt definities soms erg gekunsteld en, zeker voor leerlingen, lastig hanteerbaar.

Definitie 1
Macht is het vermogen van een enkeling of groep om zijn belangen of doelstellingen te realiseren in relatie tot en afhankelijk van het vermogen van anderen om dat te doen.
Uwe Becker, Maatschappij, macht, Nederlandse politiek,

Definitie 2
Macht is het vermogen van actoren (personen of groepen) om een samenstel van gedrags- en keuzealternatieven van andere actoren geheel of gedeeltelijk vast te leggen of te veranderen.
C. van der Eijk, de kern van de politiek

Essential Questions over macht

Macht is een concept dat in alle samenlevingen, de hele geschiedenis door, een grote rol speelt. Daarmee is macht een generiek concept en bij dergelijke concepten is het belangrijk dat leerlingen leren telkens in ieder geval dezelfde essential questions te stellen. Het telkens opnieuw stellen van een zelfde set vragen helpt leerlijngen zicht te krijgen op continuïteit en verandering.

1. Wie heeft of wie hebben de macht?

2. Over wie of wat hebben zij macht?

2. Waarom hebben zij macht? Waarop is macht gebaseerd (geld, grond)?

3. Van wie is de macht afkomstig? (legitimiteit van macht).

4. Wat is de aard van de macht?
    - politieke macht
    - kerkelijke macht
    - economische macht

  militaire macht

.

 macht van het geld